Ontwikkeling Bijstandsuitkeringen en inkomsten gebundelde uitkering (BUIG) (risico)

Algemeen

De gemeente betaalt bijstandsuitkeringen aan haar inwoners. Om deze bijstandsuitkeringen te bekostigen krijgen gemeenten middelen vanuit het Rijk middels de BUIG (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten). Het beschikbare macrobudget wordt doormiddel van een fijnmazige verdeling van maatstaven (die iets zeggen over de kans en hoeveelheid bijstand-cliënten in je gemeente) verdeeld.

Inkomsten (BUIG)

De laatste voorlopige BUIG inkomsten zijn op 13 mei bekend gemaakt en neerwaarts bijgesteld (voor de gemeente Uithoorn circa € 200.000), omdat deze nog was gebaseerd op de te verwachten trends en ontwikkelen van voor de coronacrisis. Echter, tegelijkertijd heeft het Rijk aangegeven deze korting in de voorschotbetalingen nog niet te korten. Deze werkwijze duidt op het voornemen om de korting niet door te voeren als gevolg van een te verwachte toename bijstand door de coronacrisis .

Uitgaven

Begin juli heeft Beerenschot een rapport gepubliceerd waarin, op basis van het verloop van corona, verschillende scenario’s zijn uitgewerkt met betrekking tot de ontwikkeling van de uitgaven voor bijstand ( https://www.binnenlandsbestuur.nl/Uploads/2020/6/Berenschot---prognose-bijstandsvolume.1.png ). We zijn nu enkele maanden verder en er is sprake van een stijging van het aantal aanvragen als gevolg van de coronacrisis. In de gemeente Uithoorn is een stijging in het eerste half jaar van 10%, welke naar het einde van het jaar mogelijk kan oplopen naar 25%. Voor de gemeente Uithoorn zou dit betekenen dat de uitgaven in 2020 gaan stijgen met circa € 675.000.

Vraagstuk

1. Wordt de verlaging van de inkomsten BUIG meegenomen en/of in welke mate?;

2. W ordt de (te verwachten) stijging aan de uitgaven meegenomen en/of in welke mate?

Advies

1. Gezien de werkwijze en systematiek waarop gemeenten middels de inkomsten (BUIG) gecompenseerd worden in de uitgaven is de kans groot dat de verlaging (ad. € 200.000) in de definitieve beschikking van oktober niet of niet in die mate zal plaatsvinden. Dit wordt ondersteund uit de wijze waarop het Rijk de voorschotbetalingen op het oude niveau blijft voortzetten. Advies is om vooralsnog de voorlopige beschikking van oktober 2019 aan te houden ;

2. De stijging aan uitgaven gaat er komen. Onzeker is in welke mate de stijging zich zal gaan ontwikkelen. Echter, de stijging is landelijk en zal daarmee ook leiden tot een hoger macrobudget voor inkomsten (BUIG). De hogere uitgaven zullen bij deze systematiek dan ook (grotendeels) worden gecompenseerd met hogere inkomsten (BUIG). Advies is dan ook om het effect vooralsnog, met de bestaande beschikbare informatie, neutraal op te nemen, met inachtneming van onderstaande risico's.

Risico’s

1. De stijging in bijstand in de gemeente is groter dan de landelijke stijging, waardoor de compensatie van de inkomsten (BUIG) ook lager zal zijn;

2. Er komt naast de BUIG systematiek een andere tijdelijke (specifieke) corona-uitkering die een andere en mogelijk lagere verdeling aan inkomsten geeft;

3. Men kijkt naar het huidige budget aan BUIG inkomsten. Als blijkt dat deze toereikend is voor de bekostiging van de uitgaven inclusief de coronastijging, zal er geen of slechts gedeeltelijk (voor het deel van de meerkosten) een aanvulling komen.